Maritiem erfgoed in de provincie Utrecht

De provincie Utrecht heeft een enorme hoeveelheid water. In het noorden van de provincie tekent het water van de oude Zuiderzee nog altijd het landschap. In het zuiden maken rivieren de dienst uit en het westen zou onbewoonbaar zijn geweest zonder de vele ontginningen die zo een duizend jaar geleden begonnen. In het oosten van de provincie ligt de Utrechtse Heuvelrug en beginnen de glooiingen van de Veluwe, het heuvelachtige landschap waar het water juist niet blijft liggen.

Niet alleen bepaalt water hoe het landschap eruit ziet, ook de menselijke geschiedenis is vormgegeven door onze omgang met water. Van de eerste Utrechtse bewoners tot nu heeft water de ontwikkeling van de provincie gestuurd. De laatste jaren is er extra aandacht gekomen voor deze geschiedenis. Het erfgoed dat hiermee verbonden is wordt maritiem erfgoed genoemd.

Maritiem erfgoed is een koepelterm voor een hele hoop dingen. Het gaat over historische objecten, zoals schepen, vaarwegen, bruggen, sluizen, werven, zeilmakerijen en smederijen. Maar het gaat ook over grotere dingen, zogeheten maritieme ensembles: havens, laad- en loskades, pakhuizen, werkplaatsen. Daar bovenop komen nog de vele verhalen, tradities en ambachten die we in de provincie kennen dankzij onze geschiedenis met water. Samen vertellen ze het verhaal van het Utrechtse waterverleden. Daar moeten we recht aan doen.

Hieronder zijn Utrechtse verhalen over dit maritieme erfgoed verzameld. Deze verhalen zijn onder andere gebaseerd op het door Martine van Lier geschreven Voor de boeg, uitgevoerd in opdracht van de provincie Utrecht in 2022.

Dijkdoorbraken

Iedereen kent natuurlijk de Watersnoodramp van 1953. Dat dijkdoorbraken ook veelvoudig voorkwamen in de provincie Utrecht, beseffen minder mensen. Maar er zijn nogal wat dijkdoorbraken geweest in de provincie Utrecht. Hieronder zijn er een aantal beschreven.

Andere verhalen over maritiem erfgoed

Er is nog oneindig meer te vertellen over de Utrechtse watergeschiedenis. Iedere plek en iedere tijd heeft wel iets te zeggen. Hier vind je alle verhalen bij elkaar.