De annexatie van de gemeente Hoogland

In 1972 werd een kruiwagentocht naar Den Haag georganiseerd, toen het wetsvoorstel tot annexatie in de Tweede Kamer werd behandeld. De tocht duurde drie dagen. De kruiwagens waren gevuld met Hooglandse grond en de tocht werd begeleid door veertig nepmilitairen van de Hooglandse Ondergrondse Strijdkrachten, met houten bijltjes als wapen. Ook bij de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer liet Hoogland van zich horen met een wagenspel op het Binnenhof en het plaatsen van een vrijheidsboom.

Landelijke omgeving weggevaagd

Al deze publiciteit mocht niet baten, het doek viel definitief op 31 december 1973. De gevolgen waren groot. De inwoners van de dorpen Hoogland en Hooglanderveen raakten hun vertrouwde omgeving kwijt. Alle bestaande bebouwing in de nieuw te bouwen wijken, op een enkele uitzondering na, werd met de grond gelijk gemaakt. Wat rest zijn de dorpskernen. De schadeloosstelling van de getroffen bedrijven verliep soms moeizaam. De uitgekochte boeren trokken met een zak geld naar elders, de meesten tegen hun zin. Enkele boerderijen werden als woonboerderij ingepast in de nieuwe woonwijken, maar het was eerder een trieste herinnering dan een gekoesterd verleden. Boerderij De Geer in de nieuwe wijk Kattenbroek, de oudste en historisch gezien meest waardevolle boerderij bleef lang leegstaan. Een goede bestemming werd niet gevonden en ja, dan weet je het wel. De boerderij uit de 17de eeuw werd door brandstichting in de as gelegd. Een grasveldje resteerde.

Blijvend dorpsgevoel

De strijd tegen de annexatie is verloren, maar het verzet tegen het vooruitzicht op te gaan in een groot geheel is nog springlevend. Er is veertig jaar na dato nog steeds voldoende Hooglands gevoel in de gemeenschap om als het nodig is de handen ineen te slaan. Op oudejaarsdag roept de grote klok van de Sint Martinuskerk om drie uur ‘s middags de Hooglanders op om zich te scharen rond het annexatiemonument aan de Zevenhuizerstraat. Na een ludieke actie en een kritische toespraak richting Amersfoort wordt tot besluit het Hooglands Volkslied gezongen. Ieder jaar vindt hier de grootste carnavalsoptocht van Midden Nederland plaats, ieder jaar een denderend feestweekend, het dorpshuis is gered van sluiting door de gemeente, er is een bloeiend verenigingsleven.

Dat alles door de inzet van een groot aantal vrijwilligers. Voor de vrijwilligers van het feestweekend is er zelfs een wachtlijst! In Hoogland zijn de inwoners dorpelingen gebleven, men kent elkaar en leeft niet langs elkaar heen, zoals veelal in de stad. Ook nieuwe inwoners zijn hier vaak juist daarom komen wonen.