De Buitenplaatsen van de Utrechtse Heuvelrug

In de tweede helft van de 19de eeuw vindt er zo’n bouwexplosie van buitenplaatsen op de Heuvelrug plaats dat men van een ‘Stichtse Lustwarande’ is gaan spreken. De eigenaren kwamen alleen in de zomer over uit Utrecht of Amsterdam; in de winter waren de huizen te koud om te bewonen en dan speelde het werkende en sociale leven zich af in de stad. Nog altijd schitteren op de Heuvelrug buitenplaatsen als Beerschoten, Oostbroek, Vollenhove, Houdringe, Beek en Roijen, Sparrendaal, Hydepark en Aardenburg.

Bosbouw

Overigens is de Heuvelrug in de 18de eeuw lang niet zo bebost als tegenwoordig. In de 19de eeuw begonnen sommige landhuiseigenaren met het aanleggen van parkbossen op hun landgoed, zoals de Heer van Amerongen. Ook worden vanaf 1800 - onder meer door de eigenaar van Sparrendaal - grote stukken heidegebied ontgonnen om er productiebossen aan te planten. Dit leidde soms tot grote ontevredenheid bij de boeren, die op de heide hun schapen lieten grazen. Deze bossen zijn niet alleen een fraaie landschappelijke omlijsting van het landgoed; het bracht vooral geld in het laatje. Productiebossen voor de verkoop van hakhout zorgden voor een aardige bron van inkomsten.