De Tweede Wereldoorlog in Utrecht

De bevrijding van Utrecht: de Duitsers geven niet op

3 min

De Duitsers hangen de vlaggen in Utrecht halfstok als ze horen dat Adolf Hitler dood is. Dat nieuws wordt op woensdag 2 mei 1945 bekendgemaakt. Nog diezelfde dag gooien Amerikaanse bommenwerpers voedselpakketten af boven Lage Weide, ten westen van Utrecht. Er komen vrachtwagens met voedsel in de stad. Maar waar blijven de bevrijders?

Noorwegen, Denemarken en Nederland zijn bevrijd. Zo klinkt het op 4 mei op de illegale radio. Veel inwoners van Utrecht gaan de straat op om feest te vieren, maar Duitse soldaten jagen hen terug hun huizen in. Er wordt zelfs geschoten. De commandant van de Duitse troepen in Nederland erkent de capitulatie niet. Op zaterdag 5 mei rijden drie geallieerde motorrijders door de stad, maar zij vertrekken weer.

De intocht van de Canadezen

Vanuit De Bilt trekken op maandag 7 mei 1945 dan eindelijk Canadese en Britse troepen de stad binnen. In de straten van Utrecht verzamelde zich ondertussen een juichende menigte. Ook burgemeester Ter Pelkwijk keert terug naar het stadhuis. Hij was eerder door de bezetter afgezet en vervangen door een NSB-burgemeester. Op het bordes ontvangt Ter Pelkwijk de commandant van de bevrijdingstroepen.

Duitse soldaten ontwapend

Leden van de Binnenlandse Strijdkrachten zijn op pad gegaan om Duitse soldaten en NSB’ers te ontwapenen. Dat gaat niet zonder slag of stoot. In een vuurgevecht bij het Rosarium in Oudwijk komen tien verzetsstrijders om. De Duitsers hebben sommige panden gevorderd als kantoren, zoals op de Maliebaan. Die worden nu door de geallieerden in gebruik genomen. De vrouwen die met Duitse soldaten bevriend waren, de 'Moffenmeiden', worden opgepakt en kaalgeschoren.

Feesten met de bevrijders

Zondag 13 mei lijkt wel een feestdag. Er is een dankdienst voor de militairen in de Domkerk. Er volgt een parade op het Janskerkhof, begeleid met doedelzakken. En 's middags voetbalt een Engels militair elftal een wedstrijd tegen een Utrechts elftal. De Britse en Canadese militairen zorgen voor veel vertier, maar ook voor onrust. Dat komt vooral door hun aantrekkingskracht op de Utrechtse meisjes. Burgemeester Ter Pelkwijk vindt dat er een einde moet komen aan deze losbandigheid. Hij pleit ook voor het opgeven van de oorlogsmentaliteit van verzet tegen de overheid.

Bronnen

- Ido de Jonge, Utrecht - mei 1945. Dagen van bevrijding. Utrecht, 2005.
- www.4meiutrecht.nl.

 

Geschreven door Nettie Stoppelenburg Vakspecialist, historica en schrijver. Ontdek alle verhalen van deze schrijver