De geschiedenis van station Driebergen

5 min

Tot 2020 werd volop gebouwd aan een splinternieuw station Driebergen-Zeist. De hele omgeving ging op de schop. De bouwput gunde archeologen een kijkje in het verleden. Een verleden dat teruggaat tot 17 juli 1846. Sinds die dag is spoorwegstation Driebergen een feit. Deze datum is een belangrijke markering voor de ontwikkeling van dorpen in de omgeving.

De ontwikkeling en groei van de dorpen Driebergen en Rijsenburg is te danken aan station Driebergen. Beide dorpen kwamen door het spoor in het dagelijks bereik van zeer welgestelde Amsterdammers, met name bankiers en renteniers. Zij lieten hier een ‘buiten’ bouwen waar zij met familie en vrienden hun zomers doorbrachten. En het waren niet alleen de rijksten die de heuvelrug ontdekten. Door de goede bereikbaarheid per trein bleek de bosrijke en glooiende omgeving van de Utrechtse Heuvelrug ook als een magneet te werken op mensen die een dagje uit wilden.

Hotel Woud en Bergoord

Tussen de Odijkerweg en het gloednieuwe station stond de boerderij van boer Woudenberg. Toen in 1846 vlak naast zijn deur het spoorwegstation Driebergen kwam te liggen, zag hij zijn kans schoon. In zijn voortuin bouwde hij een hotel: Woud en Bergoord. Door de strategische ligging naast het spoor deed het hotel goede zaken. In juli 2017 stuitten medewerkers van BAM bij de werkzaamheden rond het nieuwe busstation bij station Driebergen-Zeist op oud vloer- en muurwerk. Het waren de fundamenten van een vrij groot gebouw, minimaal 20 bij 30 meter. Aan de noordkant werden de muren gevonden van de keuken en een kelder. Al snel werd duidelijk dat het de resten waren van het in al 1913 gesloopte hotel.

Logement Dennenoord

Niet alleen boer Woudenberg zag kansen in de komst van het nieuwe station. Aan de andere kant lag het logement Dennenoord van boer Kobus, gebouwd in 1830. In 1860 brandde deze villa echter geheel af. En op deze plek werd een nieuwe villa gebouwd die de Rose Villa werd genoemd. De tuin rondom de Rose Villa werd ook opgeknapt en aangelegd in de op dat moment populaire Engelse landschapsstijl, met kronkelige wandelpaden door een romantisch landschap met weidse doorzichten geflankeerd door prachtige bossen.

Duitse bezetting

In de Tweede Wereldoorlog werden de villa’s rondom het station gevorderd door de Duitsers. In de Rose Villa was het hoofdkwartier van de SS gelegerd, en aan de andere kant van het station werd in 1943 een commandobunker van de Luftwaffe gebouwd. Op Tweede Paasdag 1945 bombardeerden de geallieerden de Rose Villa omdat zij veronderstelden dat daar een Duitse generaal verbleef.

Te midden van de indrukwekkende bouwwerkzaamheden rondom station Driebergen-Zeist kregen archeologen in 2017 de kans om de bodem te onderzoeken en te speuren naar sporen uit een ver verleden. Ook van de Duitse bezetting vonden zij tastbare bewijzen.

Verspreid in de grond langs de Stationsweg vonden zij scherven van een bord gemaakt van wit aardewerk. Op de onderkant was een merkteken aangebracht van de Fl.U.V. (Flieger Unterkunfts Verwaltung), de organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog de logistiek en onderdak regelde voor de Luftwaffe, de Duitse luchtmacht. Dit merkteken bestaat uit een adelaar met hakenkruis in zijn klauwen. De letters FL.U.V. staan aan weerszijden van het hakenkruis; Fl. links en U.V. rechts. Het bord is gemaakt in 1942. Deze borden werden gemaakt in de Porzellanfabrik Heinrich Winterling te Maktleuthen en Felda Rhön te Stadtlengsfeld in Duitsland. Deze scherf vormt een tastbare herinnering aan een duistere periode van onze geschiedenis.

Geschreven door Annemarie Luksen gemeentearcheoloog Utrechtse Heuvelrug (Graven in het Groen-reeks)

Dit verhaal hoort bij aflevering 17 van de reeks Graven in het Groen. Dit is een uitgave van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. In elke editie staat een archeologisch juweeltje uit de gemeente in de schijnwerpers.

 

Aanvullende informatie