Gezichten van Utrecht

Douwe Egberts en de geur van koffie in Utrecht

4 min

Al jaren wordt iedereen die Utrecht binnenkomt vanuit het westen via de Vleutense brug (beter bekend als de ‘Douwe Egberts brug’ of ‘koffiebrug’) verwelkomd met een koffiegeur.


Al sinds 1929 staat hier de fabriek van de koffiebrander en -verkoper Jacobs Douwe Egberts. De fabriek is begonnen aan de rand van Utrecht, maar door de bouw van Leidsche Rijn wordt deze langzaam ingebouwd. Maar waarom staat deze Friese koffiefabriek eigenlijk in Utrecht?

Vanuit Joure, Friesland…

Douwe Egberts is begonnen in Joure. In 1753 startte Douwe Egberts als grossier in koloniale waren. De zaken gingen goed: de latere directeur Cornelis Johannes de Jong wilde het hele land voorzien van zijn producten uit de koffiebranderij en tabakskerverij. Utrecht ligt centraal en is goed bereikbaar. Het was dus niet meer dan logisch dat de keuze viel op Utrecht als tweede vestigingsplaats. De handelsreizigers konden vanuit Utrecht het hele land bereizen. Later zou Utrecht uitgroeien tot de centrale vestiging van Douwe Egberts.

In 1919 vestigde de koffiebranderij zich in Utrecht aan de Catharijnekade, ongeveer waar nu de parkeergarage Paardenveld staat.

… naar Catharijnekade 10 in Wijk C

In 1919 vestigde de koffiebranderij zich in Utrecht aan de Catharijnekade, ongeveer waar nu de parkeergarage Paardenveld staat, in een voormalige wasserij en badhuis. Het pand werd gebruikt als koffiebranderij, inpakkerij en expeditie, voornamelijk gericht op het centrum en het zuiden van het land. Dit betekende niet direct veel werkgelegenheid. Aan de Catharijnekade werkten slechts negen mensen, waarvan de meesten uit Friesland waren meegekomen. Het bedrijf bleef in de jaren twintig groeien, zodat uitbreiding noodzakelijk was.

... en daarna Merwedekade

Aan de Catharijnekade was echter geen mogelijkheid tot uitbreiding. De oplossing was de aankoop van een fabrieksgebouw met woning aan de ‘Merwedekade, hoek Vleutenscheweg‘. De Utrechtse vestiging verhuisde op 13 september 1929 in zijn geheel van de Catharijnekade naar de Merwedekade, het huidige bedrijfsterrein aan de Keulsekade in de gebouwen van de voormalige metaaldraadlampenfabriek. Dit werd de nieuwe productielocatie voor koffie, thee en tabakswaren. Het pand aan de Catharijnekade is nog jarenlang als opslagruimte in gebruik geweest. Op 30 oktober 1976 werd het pand ten slotte verkocht.

… in plaats van de Metaaldraadlampenfabriek “Holland” en zinkpletterij Hamburger

De grond en gebouwen aan de Merwedekade waren van de metaaldraadlampenfabriek “Holland”, die als voornaamste product de radiolamp maakte en van zinkpletterij “De Utrechtse walswerken erven A.E. Hamburger”. De zinkpletterij verwerkte blokken zink tot zinken platen, de walsen draaiden dag en nacht, aangedreven door stoommachines. Later kocht Douwe Egberts ook de gebouwen van deze zinkpletterij en nam deze in 1968 in gebruik.

Ten westen van Douwe Egberts komt stadsdeel Leidsche Rijn steeds dichterbij met recent gebouwde woonblokken in Hoge Weide aan de Koffieweg (!) met toepasselijke namen als Latte, Lungo, Doppio, Espresso... Bovendien heeft de gemeente plannen om het doorgaande verkeer vanaf het 24 Oktoberplein tot aan de Marnixlaan te ontmoedigen en veranderen in een aantrekkelijke en goed oversteekbare stadsboulevard om de leefbaarheid van de stad te verbeteren. Of de uitbreiding van de stad de bereikbaarheid van Douwe Egberts in de weg gaat zitten, zal de toekomst moeten uitwijzen.

Bronnen 

AD.nl, Woningblokken bij Douwe Egberts-fabriek krijgen koffienamen

AD.nl, ‘Bereikbaarheid Douwe Egberts en Gamma loopt gevaar bij uitvoering stadsboulevard’

DouweEgberts.nl, Oprichting Douwe Egberts 

Usine-Utrecht.nl, Douwe Egberts, Hamburger en Metaaldraadlampenfabriek ‘Holland’

Geschreven door IJbeling Hartog Schrijfteam UtrechtAltijd Ontdek alle verhalen van deze schrijver

Aanvullende informatie