De pugio, een back-up wapen van de Romeinse soldaat

Uitrusting soldaten

De pugio werd eerst hoofdzakelijk door officieren van de hulptroepen of legionairs gedragen, later ook gewoon door de auxiliarii (hulptroepen). De standaarduitrusting van een Romeinse soldaat bestond onder meer uit wapentuig ter verdediging of aanval. Denk hierbij aan de helm (galae), schild (scutum) en de bepantsering (lorica segmentata) ter bescherming van het lichaam. Voor de aanval had een legionair een zwaard (gladius), werpspeer (pilum) en dus ook de dolk (pugio) tot zijn beschikking.

Voorkeurswapen moord

Buiten het Romeinse leger werden gesierde dolken gedragen door ambtenaren, afhankelijk van hun functie en rang. Sommigen droegen verborgen dolken tegen onvoorziene omstandigheden. De pugio was onder andere het voorkeurswapen voor moorden en zelfmoord. Zo gebruikten bijvoorbeeld de samenzweerders tegen Julius Ceasar pugiones om hem neer te steken.

Zelf betalen

Onder keizer Augustus werd het Romeinse leger gestandaardiseerd. Toch bleven de uitrustingsstukken van de verschillende milities sterk variëren, omdat ze deze zelf moesten bekostigen. Dit gold dus ook voor de pugio. Aan de staat en de kwaliteit van de uitrusting van een Romeinse soldaat kon je dus zien hoe welvarend deze soldaat was, en of hij het belangrijk vond om te investeren in zijn uitrusting.

Bij de sanering van de gasfabriek aan de Oranjestraat (1988-1998) in Woerden hebben amateurarcheologen zeer veel vondsten uit de Romeinse tijd gedaan. Topstukken zijn onder meer twee complete dolken, waarvan één met een schede. Deze zijn gevonden door Andre van der Ende.