De Pyramide van Austerlitz, een Franse herinnering

4 min

Wie dacht dat piramides niet in Nederland staan, heeft het mis. Op één van de hoogste punten van de Utrechtse Heuvelrug staat er één van 36 meter: de Pyramide van Austerlitz. Het is een spectaculair aanzicht. Tweehonderd jaar geleden werd deze piramide gebouwd als tijdverdrijf van een Frans leger. Nu is het een wonderlijke plek die ons herinnert aan de Napoleontische tijd.

In 1789 vond in Frankrijk de Franse Revolutie plaats. Onder het motto ‘Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap’ streden patriotten voor meer macht voor het volk. De Nederlandse Patriotten brachten samen met het Franse leger de revolutie ons land binnen. Stadhouder Willem V raakte de macht kwijt aan de opstandige patriotten en vluchtte in 1795 het land uit.

Napoleon Bonaparte had zich in 1804 tot keizer gekroond en gaf de Franse generaal Auguste de Marmont de taak om een sterk leger te vormen voor de mogelijke invasie van het Britse leger. De strategische ligging van Nederland zorgde ervoor dat dit de meest geschikte plek was voor een Franse legermacht.

Een groot trainingskamp werd opgebouwd op de heide tussen Driebergen en Zeist. Daar arriveerden de eerste soldaten in juli 1804. Al snel waren er ongeveer 18.000 man gestationeerd die hier zware trainingen ondergingen. Iedere twee weken werden kanonnen en geweren afgeschoten. Een groot spektakel waar iedere keer veel burgers op afkwamen.

Al snel waren er ongeveer 18.000 man gestationeerd die hier zware trainingen ondergingen.

Het eerbetoon

Nog geen twee maanden later – in september 1804 – was de taak van Marmont vervuld: het leger was klaar voor oorlog. Er dreigde nog geen oorlog en er werden nog geen aanstalten gemaakt om de winterkwartieren op te zoeken. De soldaten begonnen zich te vervelen. Een trotse Marmont wilde een eerbetoon aan Napoleon nalaten. Hij zette diezelfde maand nog zijn Frans-Bataafse leger aan het werk om een monument te bouwen: een piramide met een obelisk op de top. Geïnspireerd door de piramiden die hij en Napoleon tegenkwamen tijdens hun veldtochten in Egypte. Na een maand hard werken opende Marmont het monument op spectaculaire wijze en vernoemde het naar zichzelf: de Marmontberg. Zo heette het bouwwerk tot Lodewijk Napoleon in 1806 de Marmontberg omdoopte tot de Pyramide van Austerlitz, een verwijzing naar de veldslag bij het Tsjechische Austerlitz (het huidige Slavkov), die zijn broer Napoleon Bonaparte glorieus had gewonnen.

Hernieuwde glorie

Marmont lijkt daarmee een beetje in de vergetelheid geraakt – en het had niet veel gescheeld of de piramide was hetzelfde lot beschoren. De hellingen en de houten obelisk bleken niet bestand tegen het weer en zakten in elkaar. In 1894 werd een nieuwe stenen obelisk op de piramide geplaatst. Maar daarna werd het monument nauwelijks onderhouden. Pas ruim honderd jaar later, in 2004, werd de hele piramide én zijn omgeving gerenoveerd, waardoor de grootsheid van onze Nederlands piramide tot op de dag van vandaag behouden is.

Geschreven door Danja Roelofs Ontdek alle verhalen van deze schrijver