Gilden in Woerden
De eerste gilden hadden nog niets te maken met ‘vakbonden’ voor personen met een bepaald beroep. De oorsprong ligt in een oeroud gebruik: een periodieke feestmaaltijd met vrijwillige bijdragen in spijs en drank. Misschien komt de tegenwoordige buurtbarbecue daar nog het dichtste bij. Met de komst van het christendom krijgen de organisaties een katholiek karakter. Aan het begin van de veertiende eeuw zijn het broederschappen van pastoors, kapelaans, priesters en abten. De leden heten ‘kalendebroeders’, omdat ze steeds op de eerste dag van de (kalender)maand bij elkaar komen.
In Woerden vinden we ‘die broederscap van der kalander’, of ‘bruederscap van de calangerie’. Vermoedelijk wordt deze opgericht in 1388, mogelijk al eerder. De leden zijn ‘eerlijke personen’, pastoors, priesters en edelen uit Woerden, Oudewater en omstreken. Op maandag en dinsdag na Sint Maarten (4 juli) wordt het feest van de broederschap om beurten gehouden in Woerden en Oudewater. Het kost je zes stuivers als je als lid zonder reden niet op het feest verschijnt. Blijf je twee jaar achter elkaar weg, dan eindigt je lidmaatschap. Ook zijn leden verplicht te bidden voor dode en levende broeders. Rond 1550 splitst de broederschap zich op in een Woerdense en Oudewaterse poot.
