Plaats delict Utrecht

Het Hof van Utrecht en de moord op Lambertje Overbeek

4min

Rechtspraak bestaat al sinds jaar en dag, want waar mensen samenwonen ontstaat nog wel eens conflict. Vanaf 1530 tot 1813 was het Hof van Utrecht de belangrijkste rechtbank in de provincie Utrecht. Dit is één van de spannende zaken die in het archief van het Hof van Utrecht te vinden zijn.

In 1732 woonde in Hoevelaken, net ten oosten van Amersfoort boer Overbeek met zijn dochter Lambertje. Boer Overbeek was weduwnaar en omdat hij een rijke boer was, trok dat wel de aandacht van vrijgezelle dames. Ene Fytje Dircks, ook bekend als ‘Dikke Fy’, wil maar wat graag met boer Overbeek trouwen. Maar een tienermeisje van zo een 14 jaar oud, zoals Lambertje als stiefdochter, dat zag ze niet zitten.

Fytje bedacht een rigoureuze oplossing. Ze overtuigde haar zus Gerrichje en een vriendin, de waarzegster Pieternel Peterse, om haar te helpen om Lambertje te vermoorden. Het meisje droeg veel gouden sieraden en Fytje beloofde haar zus en haar vriendin dat zij die buit zouden delen.

De moord

Lambertje ging altijd op marktdagen naar Amersfoort om boter en eieren te verkopen. Nu was ze bij een eerder bezoek aan Amersfoort een gouden haarnaald kwijtgeraakt en Fytje vertelde Lambertje dat haar vriendin Pieternel had ontdekt waar die haarnaald te vinden was. Na de markt van 27 juni namen Fytje en Gerrichje het meisje mee naar een bosje buiten Amersfoort, tussen de Leusderweg en de Appelweg. Lambertje moest zich laten blinddoeken en dan zou de haarnaald in haar hand gelegd worden.

In haar onschuld ging Lambertje met de zussen mee. In het bosje werd Lambertje gewurgd en in de hals gestoken. De moordenaressen namen haar zilveren beugeltas, haar geld, haar zilveren knoopjes, de zilveren gespen van haar schoenen, nog een paar gouden haarspelden, haar zilveren oorijzer en haar bloedkoralen ketting mee. Toen zij later terugkwamen om Lambertje te begraven, bleek het meisje nog te leven. Nog een paar steken en een trap op haar hart maakten daar een einde aan.

Rechtspraak

Hoe de moord precies uitkwam, is niet vermeld. Misschien probeerden de zussen de sieraden te verkopen en viel dat op. In ieder geval bleef de misdaad niet verborgen en werden de vrouwen opgepakt. De zaak is behandeld door het Hof van Utrecht, waarschijnlijk omdat de moord was gepleegd buiten Amersfoort en dus niet onder de jurisdictie van de stad viel. De beschuldigden werden in Utrecht verhoord en getuigen werden opgeroepen. Het vonnis was niet mis. De vrouwen werden in de stad geradbraakt en onthoofd. Hun dode lichamen werden naar het Zeister Zand gebracht om daar tentoongesteld te worden als afschrik voor anderen met snode plannen. Zo ging dat.

Van elk van de vonnissen van de drie vrouwen is een gedrukte versie gemaakt. Dat gebeurde vaker als een zaak publiekelijk veel aandacht had getrokken. Een vonnis was een publiekelijk evenement, waaromheen veel spanning en sensatie bestond. Rond het schavot op het Paardenveld, waar in deze tijd de executies plaatsvonden, waren extra veel herbergen gehuisvest en op dagen dat er mensen werden geradbraakt of onthoofd deden de herbergiers goede zaken.

 

Geschreven door Nettie Stoppelenburg Vakspecialist, historica en schrijver. Ontdek alle verhalen van deze schrijver

Extra info