Utrechtse kastelen en buitenplaatsen

Het leven van de adel op Slot Zuylen

5 min

‘Alles wat je over Zuylen vertelt, raakt mij meer dan ik kan uitdrukken. Ik kan er niet zonder vertedering aan terugdenken.’ Dit schrijft Isabella Elisabeth van Tuyll van Serooskerken (1740 - 1805), beter bekend als Belle van Zuylen, in een brief uit 1800.

Zij woont dan al meer dan 30 jaar in Zwitserland, maar mijmert nog over de mooie zomers die zij met haar familie op Slot Zuylen heeft doorgebracht. Het slot is sinds 1665 in handen van haar familie, het adellijke Zeeuwse geslacht Van Tuyll van Serooskerken, en blijft dit tot 1951.

Slot Zuylen dateert uit de 13de eeuw, als de toenmalige Heer van Suilen en Anholt op de huidige plek een woontoren laat bouwen. Sindsdien is het slot vele malen vergroot en veranderd. Ook nu nog herbergen de sfeervolle kamers een schat aan informatie over de bewoners. Maar vooral door de brieven en romans van Belle hebben wij een levendig beeld van het kasteelleven van de adel in de tweede helft van de 18de eeuw.

De laatste grote verbouwing vindt plaats in 1752 als de toenmalige eigenaar Diederik van Tuyll van Serooskerken, vader van Belle, het oude middeleeuwse kasteel omtovert tot een comfortabel zomerverblijf. Ongetwijfeld is het optrekken van een nieuw voorhuis de voornaamste vernieuwing. Een paar meter vóór de middeleeuwse, dikke buitenmuur wordt langs de hele voorzijde een nieuwe gevel geplaatst. Hierdoor ontstaat binnen een enorme entreehal met een monumentale bovengalerij.

In de chique galerij op de bel-etage bevinden zich prachtige schilderijen, jachttrofeeën, familiewapens en andere fraaie pronkstukken.

Voor de verbouwing van 1752 leidde een eenvoudige trap naar de belangrijkste verdieping, maar sindsdien is voor een moderne oplossing gezocht. Twee monumentale marmeren trappen aan weerszijde van de voordeur stijgen nu binnenshuis naar een chique galerij op de bel-etage. Hier bevinden zich prachtige schilderijen, jachttrofeeën, familiewapens en andere fraaie pronkstukken. Kortom, het voorhuis zorgt voor een indrukwekkend welkom! Daarnaast biedt het nieuwe voorhuis de bewoners meer privacy, doordat er nu rechtstreeks toegang tot de achterliggende kamers is. Voorheen waren de kamers onderling met elkaar verbonden, waardoor je je alleen van de ene kamer via de andere je een weg door het kasteel kon banen.

Elegantie en schietgaten

Diederik creëert verder een voorplein door aan de zuidwestzijde een nieuwe vleugel te bouwen en laat de gracht rond het kasteel dempen en de weermuur slopen. De oorspronkelijke toegang wordt dicht gemetseld en de brug afgebroken. Vanaf nu kunnen de karossen tot de hoofdingang voorrijden. Moderne schuiframen vervangen de oude kruiskozijnen en de trapgevels maken plaats voor een doorlopende gootlijn.

Ook het interieur van de bel-etage ondergaat grote veranderingen. De nieuwe gestuukte sierplafonds, marmeren schoorsteenmantels en de rustige Lodewijk XV-stijl geven het slot een eleganter aanzien. Ondanks alle aanpassingen kan een aandachtige toeschouwer nog sporen ontdekken uit de Late Middeleeuwen, zoals schietgaten in de buitenmuur en dikke muren waaronder die van de bel-etage.

Bronnen en meer lezen

De website van slot Zuylen geeft overzicht van haar geschiedenis.

 

Meer weten over de Utrechtse buitenplaatsen?

Kijk dan eens op www.utrechtsebuitenplaatsen.nl!