Villa Haltna

Aan de Burgemeester Wallerweg in Houten zijn in 1957 opgravingen verricht, die pas veel later zijn uitgewerkt. Het terrein was al vanaf de midden-IJzertijd bewoond. In de Romeinse tijd hebben hier drie opeenvolgende gebouwen gestaan. Tussen 50 en 75 na Chr. werd de eerste houten boerderij gebouwd. Tussen ongeveer 110 en 120 na Chr. werd een tweede houten boerderij gebouwd. Het derde gebouw werd tussen 150 en 175 na Chr. in steen opgetrokken. Mogelijk houden de nederzettingssporen verband met de boerderij die is gevonden in Houten-Tiellandt. De fundamenten van het stenen gebouw bestonden uit Grauwackeschiefer, een steensoort die voorkomt in de Ardennen en de Eifel, met daarop een tufstenen opbouw. De boerderij mat ongeveer 25 bij 4 meter, maar was misschien nog langer. De archeologen konden dit vanwege de omliggende bebouwing niet verder onderzoeken. De binnenvloer was bedekt met rood gekleurd cement, opus signinum. Aangetroffen fragmenten van een hypocaustum bewijzen dat het huis beschikte over vloerverwarming. De vensters waren vermoedelijk van glas voorzien. Aan de noordkant van het huis bevond zich mogelijk een porticus, een zuilengalerij. Het is niet uitgesloten dat het gebouw ook een verdieping had. Wandschilderingen, pleisterwerk, tufsteen, vloerbeton, tubuli, veel dakpannen en vensterglas maken het beeld compleet van een luxe gebouw dat het meest doet denken aan een eenvoudige Romeinse villa. Er bestaat ook de mogelijkheid dat het gebouw een badhuis geweest. Er zullen dan ook andere gebouwen in de omgeving hebben gelegen, maar daarnaar kan voorlopig geen onderzoek worden verricht. De resten liggen namelijk precies onder de bebouwde dorpskern.123