Klaas Zwaan: schilder in Spakenburg

Zeker niet in die tijd in Spakenburg. De bevolking reageerde op de kunstenaars immers in de trant van: ‘Hebben die nou helemaal niets anders te doen dan een beetje te tekenen?’ Interesse om zo’n werkstukje te kopen was er al helemaal niet. Dus werkte Klaas Zwaan op 14-jarige leeftijd al in de schoenfabriek. Het waren lange werkdagen, maar toch kon hij het tekenen en schilderen niet laten. Op de zolder van het ouderlijk huis maakte hij zijn eerste stillevens. Heel eenvoudig op dun linnen, materiaal dat vroeger onder meer gebruikt werd als laag tussen de muur en het behang. Vrij snel daarna begon hij ook dorpsgezichten en landschappen te schilderen. Maar na werktijd was er onvoldoende tijd om het schilderen goed onder de knie te krijgen. Voor het volgen van schilderlessen was geen geld en zo leek er weinig toekomst in de schilderkunst voor Klaas Zwaan weggelegd te zijn.

Het tij keert

Door toevallige omstandigheden kwam daar aan het eind van de jaren 1930 verandering in. In die tijd organiseerde het Amersfoorts Kunstenaars Genootschap maandelijks nieuwe tentoonstellingen. De jonge Zwaan werd daar een vaste bezoeker en een opvallende verschijning in zijn vissersboezeroen. Hierdoor kwam hij in contact met schilder Jan de Cler, die samen met zijn vrouw Mies van der Zwaal, hem wel les wilde geven. Omdat Klaas geen geld had om deze lessen te betalen, werkte hij in het atelier en later betaalde hij zijn lessen in natura. Met paling bijvoorbeeld.

Beroepsschilder

Pas in 1977 waagde hij de stap om zelfstandig kunstschilder te worden. Het leverde hem een zuinig bestaan op. Hij hield er een realistische stijl op na,  zowel in schilderstijl als onderwerp. Hij schilderde dorpsbeelden en ambachten. Maar ook de verdwijnende visserij en de botters. Klaas Zwaan was de laatste schilder die het visserijleven op de Zuiderzee van nabij heeft meegemaakt. Zo is veel bewaard dat anders voorgoed was verdwenen. Museum Spakenburg heeft een zeer grote collectie werken van Klaas Zwaan.

Meer lezen

Zwaan, K., & Beek, A. . (1993). Schilderijen van Klaas Zwaan, kunstschilder te Spakenburg. Bunschoten-Spakenburg: De Bunschoter.