Eerste Wereldoorlog

Luchtschip van vernieling in Eemnes

4 min

In de vroege ochtend van 13 december 1917 wordt Eemnes-Buiten opgeschrikt door knallen en lichtflitsen. De buurtbewoners vrezen dat in het rustige Eemnes de Eerste Wereldoorlog nu ook is uitgebroken. Ze vluchten hun huizen uit. Aart de Bruin op Wakkerendijk 1 heeft zijn geweer al in de aanslag, als hij buiten gekomen bij buurman Heek op nummer 3 een luchtschip scheef boven het huis uit ziet torenen. Een buurman kan hem er nog van weerhouden om mogelijk fatale schoten te lossen op het met onbekend gas gevulde gevaarte. Een geluk bij een ongeluk?

Al snel komen Nederlandse soldaten om eventuele bemanningsleden van het luchtschip te arresteren. Die zijn in geen velden of wegen te bekennen. Volgens geruchten zouden het Fransen zijn die ergens bij de Vuursche zijn ontkomen. In de komende dagen wordt duidelijk dat het anders zat. Het luchtschip C26 was een non-rigid blimp. Dat is een ballonachtig luchtschip zonder geraamte, in tegenstelling tot een Zeppelin. Het luchtschip van de Britse Royal Naval Air Service was bij de Engelse kust op zoek naar zusterschip C27, die in moeilijkheden was geraakt. Normaal waren deze blimps op zoek naar Duitse duikboten om ze met dieptebommen te vernietigen. Op de zoektocht naar de C27 kreeg de C26 motorpech.

De blimp zette zijn reis zonder bemanning voort terwijl het anker telegraaf- en elektriciteitsleidingen vernielde. Bij de Vecht bleef hij een tijdje aan een boom hangen.

Bemanning springt overboord

Op de zuidwestenwind voortgedreven ging de C26 stuurloos richting Nederland. Langzaam zakte het luchtschip naar het wateroppervlak. Om hoogte te houden gooide men ballast en tenslotte ook uitrustingsstukken overboord.

Na spannende ogenblikken raakte het schip de grond, captain G.C.C. Kilburn droeg zijn vier mannen op om overboord te springen. H.E.C. Plowden viel in een kanaal, A.C. Townsend ontwrichtte een been en F.D. Johncock kwam probleemloos op de grond terecht. Het inmiddels weer stijgende gevaarte greep F.W. Warman tot hij in Sliedrecht kon ontkomen. Ze zijn allemaal geïnterneerd en in gezondheid de oorlog doorgekomen.

Schade

De beschadigde blimp zette zijn reis zonder bemanning voort terwijl het anker telegraaf- en elektriciteitsleidingen vernielde. Bij de Vecht bleef hij een tijdje aan een boom hangen. In Eemnes was het goed raak. Vanaf ongeveer de haven trok het schip 200 meter elektriciteitsdraden van palen, tot het met de gondel aan het dak van bakkerij Heek bleef hangen. In de loop van de dag ontmantelden soldaten uit kamp Soesterberg het lekkende luchtschip en voerden het af op vrachtauto’s. Bakker Heek kreeg 600 gulden schadevergoeding van de Britse overheid. Het enige wat nog rest van dit luchtschip zijn een stuk doek in Archief Eemland en een verrekijker in de Oudheidkamer van de Historische Kring Eemnes.

Jaren later bleek dat zusterschip C27 door de Duitse piloot Friedrich Christiansen – berucht van Putten in 1944 – uit de lucht was geschoten, waarbij de vijfkoppige bemanning was omgekomen.

Bronnen

In Kwartaalblad Historische Kring Eemnes (2017-4) staat en onderstaand drieluik over dit voorval

- Opschudding in Eemnes op 13 december 1917 - Luchtschip trekt spoor van vernieling;

- Brits luchtschip C26 stort neer op bakkerij Heek - Herinneringen van een eeuw geleden (Merlijn van Eijk)

-Over zeppelins, blimps, luchtschepen en luchtballonnen (Jaap Groeneveld).

Geschreven door Jaap Groeneveld Historische Kring Eemnes

Aanvullende informatie