Naoorlogse kunst en vermaak: van draaiorgels tot Nijntje

4 min

De naoorlogse kunst van Utrecht is enorm divers: van musea, literatuur en klassieke concerten tot laagdrempelige poptempels, straatorgels en kinderboeken. Ze vertellen allemaal iets over het dagelijks leven van de Utrechtse burgers.

Al vanaf de Middeleeuwen zijn er kermissen in de provincie: in Utrecht-stad, Amersfoort en Woerden. Tot op de dag van vandaag heeft de kermis een grote aantrekkingskracht, ook al zijn de attracties en de muziek met de jaren wel veranderd. In de jaren '50 was het bijvoorbeeld nog heel gebruikelijk dat er een straatorgel stond te spelen bij volksevenementen. Een bekend voorbeeld van zo’n orgel is de Lange Gavioli, van oorsprong een Duits kermisorgel. Na de oorlog werd deze nog jarenlang getoond door de Stichting Stadsontspanning Utrecht.

Kunst en vormgeving

Ook op het gebied van beeldende kunst en kunstnijverheid hebben de provincie en de stad Utrecht een lange traditie. Aan het begin van de vorige eeuw kwam de moderne variant - de vormgeving - op. Kunstenaars en architecten, waaronder de Utrechters Theo van Doesburg en Gerrit Rietveld en de Amersfoorter Piet Mondriaan - verenigden zich in de kunstbeweging De Stijl en werkten volgens strakke principes: rechte lijnen en primaire kleuren, in combinatie met zwart, wit en grijs.

Multitalent

De aangrijpende oorlogsjaren hebben op sommige kunstenaars een blijvende invloed gehad. Een belangrijk voorbeeld van zo’n kunstenaar is het multitalent Armando. In zijn schilderijen en boeken baseert hij zich nog altijd op de gebeurtenissen in Amersfoort tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn werk is permanent tentoongesteld in het Museum Oud Amelisweerd (MOA).

Werelderfgoed

Ook Gerrit Rietveld en Dick Bruna kregen een eigen plek in hun provincie. Het Rietveld Schröderhuis kwam op de werelderfgoedlijst in het jaar 2000. Nu is het een museum. In 2001 werd het Dick Bruna-huis geopend, een eerbetoon aan de wereldberoemde illustrator die het meest bekend staat om Nijntje. Aan het begin van de Utrechtse Oudegracht is een standbeeld geplaatst van Nijntje op het zogenoemde Nijntje Pleintje.

Bekijk ook de Canon van de stad Utrecht voor meer informatie over dit onderwerp en andere hoogtepunten uit de geschiedenis van de stad

Aanvullende informatie