Utrecht Altijd - Home
Onbekend / collectie Archief Eemland - 1916-1918
Publiek Domein 1.0

Ingang Albertsdorp

Ingang van Vrouwenkamp Albert's Dorp (Soesterberg). Dit dorp bevond zich op anderhalve kilometer afstand van Kamp Zeist, waar geïnterneerde Belgische militairen waren ondergebracht. Albert's Dorp was bestemd voor de opvang van hun vrouwen en kinderen en bood plaats aan zeshonderd mensen.

Onbekend / collectie Archief Eemland - 1916-1918
Publiek Domein 1.0
Bron foto https://www.archiefeemland.nl/bronnen/foto-s/detail/45f7c8be-dc46-11df-a9e7-7590f0316edd/media/55fd228d-963d-ed64-e707-00dc0220d835

Belgische vluchtelingen

vonden een veilig heenkomen in Albertsdorp

Verhalen van Utrecht
De Eerste Wereldoorlog in de provincie Utrecht

Belgische vluchtelingen in Albertsdorp

4 min
17-11-2015

Waar konden de Belgen naartoe toen hun land zwaar te lijden had onder de gevechten tijdens de Eerste Wereldoorlog? Nederland was neutraal gebleven en was dus een veilig toevluchtsoord. Massaal trokken Belgen naar het noorden en vonden onderdak bij burgers thuis of in opvangkampen. Als dank bouwden Belgische militairen later een monument in Amersfoort.

Nederland bleef neutraal in de Eerste Wereldoorlog, die van 1914 tot 1918 duurde. Neutraliteit betekende niet, dat we hier niets van die oorlog merkten. De handel liep terug, diverse grondstoffen en producten werden schaars en vluchtelingen kwamen soms met duizenden tegelijk ons land binnen. Van de miljoen Belgische vluchtelingen die naar het neutrale Nederland kwamen, verbleven er honderdduizend gedurende de hele Eerste Wereldoorlog in verschillende opvangcentra. Nog steeds herinnert het Belgenmonument in Amersfoort aan deze vluchtelingen.

Onbekend / collectie Archief Eemland - 1914-1918
Publiek Domein 1.0

Straat in Albertsdorp

Straat tussen twee barakken in Vrouwenkamp Albert's Dorp.

Onbekend / collectie Archief Eemland - 1914-1918
Publiek Domein 1.0
Bron foto https://www.archiefeemland.nl/bronnen/foto-s/detail/4645069c-dc46-11df-a9e7-7590f0316edd/media/0d81a977-e882-2203-41ca-fe925aaa2b9a

Burgers en militairen

Onder de vluchtelingen bevonden zich zowel militairen als burgers. Het aantal vluchtelingen was het grootst van eind september tot begin oktober 1914, tijdens en na de gevechten om Antwerpen. In 831 van de in totaal 1120 Nederlandse gemeenten werden ze opgevangen. In Amersfoort moesten 15.000 mensen worden ondergebracht in een veel te kleine kazerne. Daarom werd er een tentenkamp van 900 tenten ingericht en werden de militairen daarna in barakkenkampen in Kamp Zeist gehuisvest. Dit kamp lag grotendeels op Soester grondgebied en voor een klein gedeelte op Zeister grondgebied.

Burgers, bijvoorbeeld familieleden van geïnterneerde militairen, verbleven bij gezinnen thuis. Zo heeft Eemnes destijds Belgische vluchtelingen gehuisvest. Er was een grote groep ondergebracht op het huidige adres Wakkerendijk 44, dat toen het St. Dominicusgesticht werd genoemd. Er waren ook Belgische vluchtelingen in het koetshuis van Stadwijk (Wakkerendijk 52). Eveneens waren er bij diverse gezinnen in Eemnes kinderen uit Oostenrijk ondergebracht.

Bert van As / 20536019 / collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - 2010
CC BY-SA 4.0

Bungalowpark Albertsdorp

Naamborden van het bungalowpark Albertsdorp, Amersfoortseweg 91, Soesterberg. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was op deze plek het kamp Albertsdorp gevestigd waar gevluchte Belgische vrouwen waren ondergebracht.

Bert van As / 20536019 / collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - 2010
CC BY-SA 4.0
Bron foto https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zicht_op_de_naamborden_van_het_bungalowpark_Albertsdorp_-_Soesterberg_-_20536019_-_RCE.jpg

Vluchtelingendorpen

Naast opvang bij particulieren werden er speciaal voor vluchtelingen enkele dorpen gebouwd: Elisabethsdorp en Nieuwdorp in Amersfoort en Albertsdorp in Soesterberg. Albertsdorp was een kamp voor vrouwen en kinderen van geïnterneerde Belgische militairen. Een deel van de geïnterneerde militairen vond op den duur werk in de Nederlandse landbouw of industrie. In november 1918 werd de wapenstilstand getekend. Vanaf december begonnen de vluchtelingen terug te keren naar hun thuisland.

Dit verhaal is afkomstig van Utrechtse Canons, hier zijn nog veel meer hoogtepunten uit het verleden van regio’s en plaatsen in de provincie te vinden.

Op Geschiedenislokaal Utrecht WO1 staan voor het voortgezet onderwijs historische bronnen en opdrachten over Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog

Bronnen

E. de Roodt, Oorlogsgasten: vluchtelingen en krijgsgevangenen in Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog (Zaltbommel, 2000).

K. Volkers, Geheim landschap: 200 jaar militairen op de Heuvelrug (Amsterdam, 2006).

Dit vind je misschien ook interessant

De Eerste Wereldoorlog in de provincie Utrecht
Het Belgenmonument van Amersfoort Het Belgenmonument van Amersfoort 4 min De Eerste Wereldoorlog in de provincie Utrecht
Hulp in Zeist in de Eerste Wereldoorlog 5 min