Scars of War: een schijnvliegveld op de Leusderheide

In de omgeving zijn werden daarna enkele loopgraven, explosiekraters en een langgerekte smalle strook van 800 m lang gevonden. Deze opmerkelijke strook is onderdeel van een door de Duitsers aangelegd schijnvliegveld. Vliegvelden waren in de Tweede Wereldoorlog van essentieel belang voor de oorlogsmachine van Nazi-Duitsland en waren dan ook belangrijke veroveringsdoelwitten. Na de verovering van Nederland namen de Duitsers Nederlandse vliegvelden in gebruik, maar bouwden ze ook opmerkelijke constructies onder de naam Scheinflugplatz: schijnvliegvelden.

Het complex van de Leusderheide stond geregistreerd onder de naam ‘SF21 bei Woudenberg’ (SF = Scheinflughafen) en bestond onder andere uit een nep-nachtbaan waarover een verlichte lorrie werd getrokken die een opstijgend vliegtuig moest nabootsen. Op de onderstaande hoogtekaart is de 800 m lange baan te zien.

Iets ten westen hiervan, in de zuidoosthoek van de Leusderheide was ook een namaak-dagbaan aangelegd. Dit bestond uit twee schoon- en vlakgemaakte stroken heide die samen een V vormen. Hierop stonden houten nep-vliegtuigen opgesteld. Houten barakken, op de plek waar nu de parkeerplaats langs de doorgaande weg naar Amersfoort ligt, complementeerden het geheel. Ook hier zijn nog sporen op de hoogtekaart zichtbaar.

Ook de Flakstelling maakte onderdeel uit van dit complex. Het doel van dit hele complex was uiteraard dat aandacht werd afgeleid van het daadwerkelijk gebruikte vliegveld Soesterberg zeven kilometer naar het noordwesten. Dergelijke schijnvliegvelden waren zeker in de vroege jaren van de oorlog effectief in het misleiden van geallieerde vliegtuigen. Lange tijd was er onduidelijkheid over de exacte ligging en aanwezigheid van de verschillende onderdelen. De hoogtekaarten tonen echter duidelijk de locatie en omvang van het complex. Dat de Duitsers hun werk hier serieus namen, kunnen we dus wel stellen.

Meer weten over het Scars of War project? Dat lees je hier.

Literatuur

De Kruijff, Johan, Ronald Polak & Harry Ruijs,  Afgegrendeld. Spergebied Den Treek in oorlogstijd., Historische Kring Leusden (Leusden 2022).