Schatvondst Domplein Utrecht 2011-2014

De gouden en zilveren munten zijn getuigen van de periode dat de Friezen het in Utrecht voor het zeggen hadden.

Tremisses en sceatta’s

Het overgrote deel van de muntschat bestaat uit zogenaamde tremisses van het pseudo Madelinustype. Deze gouden munten dateren uit het laatste kwart van de 7de eeuw. Het zijn imitaties van de goudstukken die in de beroemde handelsplaats Dorestad op naam van de muntmeester Madelinus zijn geslagen. Dit populaire munttype is door lokale machthebbers veelvuldig nagebootst, waarbij uiteindelijk een grote variatie in vorm en uitvoering ontstond. De muntschat bevat ook nog een aantal zilveren munten van een ander munttype, de sceatta. Dit zijn kleinere, iets dikkere zilveren munten, die in verband worden gebracht met het vroegmiddeleeuwse handelsnetwerk langs de kusten van de Noordzee en grote Europese rivieren. Omdat de munten uit de schatvondst los van elkaar zijn gevonden, is niet met zekerheid te zeggen dat de twee verschillende munttypen bij elkaar hoorden. Vermoedelijk gaat het dus niet om één schatvondst, maar om twee!

Muntslag te Utrecht?

De munten dateren uit een turbulente periode van de Nederlandse geschiedenis, wanneer zowel Friezen als Franken zich interesseren voor het strategisch gelegen Utrecht. De gouden en zilveren munten zijn getuigen van de periode dat de Friezen het in Utrecht voor het zeggen hadden. De gouden nabootsingen uit de schatvondst op het Domplein lijken bewijs te leveren dat op initiatief van een lokale Friese machthebber al rond het jaar 700 munten zijn geslagen in Utrecht.

Schatvondsten uit Utrechtse bodem

Schatvondsten zoals muntschatten en sieraden zeggen vaak iets over roerige periodes uit onze geschiedenis. Ze werden bijvoorbeeld aan de bodem toevertrouwd bij dreiging van oorlog en geweld. Deze bodemschatten zijn zo lang verbogen gebleven dat de eigenaar niet meer achterhaald kan worden. Hoe beter we deze vondsten documenteren hoe meer we te weten komen over vaak bijzondere gebeurtenissen uit het verleden.

Bronnen en meer lezen

- Cruysheer, A. en S. Heeren (2020) Oh nee, een schat! Praktijk, problemen en oplossingen rondom schatvondsten, in: Archeologie in Nederland.
- https://vindmagazine.nl/2014/04/23/muntschat-onder-domplein/
- https://erfgoedstem.nl/zeldzame-muntschat-gevonden-op-domplein/

Ontdek Utrechtse bodemschatten!

In deze serie verhalen lichten we een aantal bijzondere muntvondsten uit. Ook een archeologische vondst gedaan in de provincie Utrecht? Meld het dan bij onze archeoloog en het Meldpunt Archeologie van Landschap Erfgoed Utrecht. Ook als je niet zeker bent over of iets een artefact is, helpen we je graag verder.