Schatvondst Eemnes 1966

De munten

Enkele munten, waaronder de oudste, bleken in een wat meer compacte laag tegen de muren vastgeplakt te zitten. Uit onderzoek in de Walburgiskerk te Zutphen bleek dat veel munten verband hielden met donaties aan gildenaltaren. In de dorpskerk te Eemnes zullen dergelijke altaren vermoedelijk niet hebben gestaan, maar mogelijk wel andere. Tussen de munten, die de vinder in januari 1967 schonk aan het voormalig Goois Museum, zitten enkele oude en opvallende, zoals een 1/8^e groot van Diederik I uit Batenburg (1361-1407), een speelpenning met portret van Lodewijk XV, gemaakt te Neurenberg door Johann Jacob Dietzel, een 19^de eeuwse knoopmunt met een wat slordig ingekraste, gekroonde W (overeenkomstig met de Willem centen uit die tijd), een holpenning (eenzijdig geslagen munt) uit ca. 1475-1525 uit Nijmegen, een kwart groot uit 1433-1455 van bisschop Rudolf van Diepholt en geslagen te Rhenen, een kwart groot uit Bergh (’s-Heerenberg) van Willem II, 1416-1465 en tot slot een duitje uit 1509 van de stad Utrecht met daarop Sint Maarten die zijn mantel deelt. De knoopmunt, speelpenning en holpenning (die alleen in Nijmegen waarde had) maken duidelijk dat ook ‘munten’ zonder geldelijke waarde de collectebus of offerblok bereikte!

Gouden dukaat

Interessant is dat uit onderzoek in het muntdatasysteem NUMIS van De Nederlandsche Bank nog twee extra munten in de kerk zijn gevonden. Het gaat hier om een gouden dukaat afkomstig uit Venetië en een klein muntje uit Heukelom. Uit navraag bij de historische kring van Eemnes bleek dat ook nog een Gelderse munt naar het museum te Arnhem was gegaan (in die stad was het betrokken architectenbureau gevestigd). Deze munt was gevonden bij het blootleggen van de fundering. Dit brengt het totaal aan gevonden munten (incl. knoopmunt en speelpenning) op vijftien stuks. Bij het onderzoek in 1966 had men nog geen metaaldetector tot de beschikking. Mocht de vloer van de Hervormde Nicolaaskerk van Eemnes-Buiten nog eens open gaan, dan zullen ongetwijfeld meer munten tevoorschijn komen.

Bronnen en meer lezen

- Cruysheer, A. en S. Heeren (2020) Oh nee, een schat! Praktijk, problemen en oplossingen rondom schatvondsten, in: Archeologie in Nederland.
- Out, J.V.M. (1989) Op zoek naar schatten...: nieuwe feiten over een oude kerk, in: Historische Kring Eemnes, jrg. 11, nr. 1 (8-11).
- Out, J.V.M. (1974) De Nicolaaskerk van Eemnes-Buiten, Een historische schets, in: Tussen Vecht en Eem, jrg. 4, nr. 4 (105-112).