Slaperdijk: de overstromingen in de Gelderse Vallei
Wat als de Grebbedijk het begeeft? Halverwege de zeventiende eeuw was duidelijk geworden dat één dijk niet genoeg was om de Gelderse Vallei te beschermen tegen overstromingen. Ver van de rivier af werd midden in het land een tweede dijk aangelegd: de Slaperdijk. Maar of die alle problemen oploste?
Een slaperdijk is eigenlijk een reservedijk, die het water moet tegenhouden als bij een overstroming de hoofddijk is doorgebroken. De dijk, die na een overstroming in 1651 tussen Amerongen en Renswoude werd aangelegd, is dan ook een 'slaperdijk' voor de Grebbedijk, die langs de Rijn ligt. Zowel in het noordelijk als in het zuidelijk deel van de Gelderse Vallei hadden de bewoners last van het water.
Turfwinning
Dat het vochtig was rondom Veenendaal had ook voordelen. Daardoor vormde zich eeuwenlang hoogveen. Dat kon als turf worden gestoken en dienst doen als brandstof. Daarvoor moest eerst het gebied worden ontwaterd. Vanuit Emminkhuizen en Renswoude groeven de boeren in de vijftiende eeuw een kanaal naar het zuiden, de Bisschop Davidsgrift. Langs de Grift werd tegen overstromingen de Veendijk aangelegd, terwijl in het zuiden langs de Rijn de Grebbedijk de Vallei beschermde tegen hoge waterstanden in de rivier.
