Geen schijn van kans
De verdachten kwamen de auto op het afgesproken tijdstip terugbrengen, maar ze roken al direct onraad. Zodra ze het kantoortje binnenstapten, begonnen ze te schieten. De twee agenten, die wel waren gewapend, maar geen kogelvrije vesten droegen, hadden geen schijn van kans en raakten zwaargewond. Eén van de politieagenten, Leen Pieterse, overleefde de aanslag; de ander, Arie Kranenburg, overleed even later in een nabijgelegen café, waar hij zich nog naartoe had kunnen slepen om hulp in te schakelen.
Bij toevallige voorbijgangers staat die middag nog altijd in het geheugen gegrift. Een omwonende: ‘Op dat moment kwam ik net met de auto van de Croeselaan aanrijden. Ineens moest iedereen stoppen. Het was heel beangstigend om al die politieagenten met karabijnen op straat te zien lopen. Ze gebaarden dat mijn dochtertje, dat achterin zat, tussen de banken moest duiken. Het was één en al paniek.’
Diezelfde middag nog kwam er een telefoontje binnen bij het Utrechts Nieuwsblad, waarin werd gewaarschuwd voor meer aanslagen door de RAF in Amsterdam en Heemstede. De eind jaren zestig in Duitsland opgerichte organisatie verzette zich - met geweld - tegen het kapitalisme en de steeds grotere verschillen tussen rijk en arm, door de leden omschreven als 'Het Systeem'. Ze werd ook wel Baader-Meinhofgroep genoemd. Met aanslagen in Nederland poogde de RAF een Nederlands lid, dat al enkele jaren gevangen zat in het Duitse Hannover, vrij te krijgen.
Als gevolg van het incident op de Croeselaan werd de gehele Nederlandse politie in staat van paraatheid gebracht en kregen onder meer de Utrechtse burgemeester Henk Vonhoff en de politici in Den Haag extra bescherming.
Proces
De destijds 25-jarige Duitser Knut Folkerts werd opgepakt voor de dood van de politieagent - zijn handlanger Brigitte Monhaupt wist te ontkomen. Folkerts werd door de Utrechtse rechtbank tot 20 jaar cel veroordeeld. Hij werd uitgeleverd aan Duitsland om daar tot tweemaal levenslang veroordeeld te worden wegens terroristische activiteiten - zo had hij in 1977 ook al een bank overvallen in Frankfurt. In 1995 kwam hij na 18 jaar vervroegd vrij. Joke Kranenburg, de weduwe van de politieman, en het Nederlandse Openbaar Ministerie hebben zich lang tegen dat feit verzet, maar tevergeefs. Monhaupt werd later alsnog gepakt en veroordeeld, maar ook zij kwam - in 2007, na 24 jaar gevangenschap - vervroegd vrij.
Ter nagedachtenis aan de overleden agent Kranenburg is op de Croeselaan een gedenksteen ingemetseld.
Bron
Heurneman M., van Santen, B. en Vogelzang F. (red.) (2006) De Utrechtse wijken. Zuidwest: Dichterswijk, Rivierenwijk, Transwijk, Kanaleneiland. Utrecht
