Wolter Heukels en Leendert Lans: verzetsstrijders van de PTT
Naast de oude directiewoning van de Jaffa machinefabriek op de Vleutenseweg, ligt langs het water van de Oude Rijn een eenvoudig oorlogsmonument. Het is gewijd aan de verzetslieden Wolter Heukels (52 jaar) en Leendert Lans (28 jaar) die daar op 22 januari 1945 door de Duitsers werden doodgeschoten als reactie op een bomaanslag van vier dagen daarvoor op het ketelhuis van de machinefabriek Jaffa. Daarmee wilde het verzet voorkomen dat de Duitsers de fabriek bij hun oorlogsinspanning inschakelde. Met juist deze actie hadden Wolter en Leendert echter niets te maken gehad. Hun executie was een represaille. Wat is hun verhaal?
Wolter was als PTT-opzichter werkzaam op het hoofdpostkantoor op de Neude, nu de Centrale Bibliotheek. Hij had zich aangesloten bij het verzet en speelde een belangrijke rol onder meer omdat hij vanaf september 1944 vier weken lang een geheime telefoonverbinding onderhield met het al bevrijde Nijmegen. Deze verbinding liep via het al sinds 1915 bestaande diensttelefoonnet van de Provinciale Geldersche Electriciteits-Maatschappij, de PGEM. Zo kon hij informatie doorgeven aan de geallieerden ondanks dat de Duitsers de gewone PTT-kabels naar bevrijd Nederland hadden vernietigd. “Oom Henk”, zoals zijn verzetsnaam luidde, had een dienstwoning op de tweede etage in de ronde traptoren aan de achterkant van het hoofdpostkantoor, aan de kant van de Viestraat. In verzetskringen heette dat het “kraaiennest”. Wolters jonge collega Leendert, elektrotechnisch PTT-ambtenaar, was bij al deze activiteiten betrokken.
