‘Voordat de bom valt’: de Koude Oorlog in Utrecht
‘Je moet nog huiswerk maken, voordat de bom valt’, zong Doe Maar op het No Nukes Festival in 1982 in de Jaarbeurs in Utrecht. Het werd een grote hit. Het nummer gaat over het dagelijkse leven, waarin iedereen lijkt te berusten in een komende oorlog waarin misschien wel een kernbom afgevuurd zal gaan worden… Dit was in de tijd van de Koude Oorlog, waarin een gigantische kernwapenwedloop plaatsvond tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Hoe was de stad Utrecht voorbereid op de bom? En wat is hier nog van te zien?
Nederland moest voorbereid zijn op een Sovjetaanval en -bezetting. Hiervoor werd de uit vrijwilligers bestaande Bescherming Bevolking (BB) opgericht. Taak van de BB was voorlichting geven in vredestijd en hulp verlenen tijdens de oorlog. In de stad Utrecht was de BB ondergebracht in een Duitse bunker, aan het 24 Oktoberplein in Utrecht. De bunkers moesten beschermen tegen de radioactieve neerslag van de kernbommen.
Hoofdbunker BB, nationaal commando
De nationale commandopost van de BB moest in het midden van het land komen. Eerst werd bekeken of de kelders van buitenplaats Nieuw-Amelisweerd geschikt waren, maar er werd uiteindelijk gekozen voor Lunet I in Utrecht, één van de vier lunetten (vestingwerken) aangelegd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In de jaren vijftig werd op Lunet I een atoombunker gebouwd.