Lekkodagen Wijk bij Duurstede

Lekko

De naam Lekko is een verbastering van de maritieme kreet ‘Let go’ dat betekent dat een boot voor anker kan gaan. De lier waarmee de kettingen van het anker bediend worden, kan het anker laten zakken. Oftewel het feest kan beginnen.

De Lekkodagen worden sinds 2006 georganiseerd, in eerste instantie om de vernieuwde Stadshaven van Wijk bij Duurstede meer bekendheid te geven. De eerste keer was de Stadshaven nog niet eens klaar, alleen de contouren waren zichtbaar. De gemeente had aan twee sleepbooteigenaren gevraagd om een groepje sleepboten bij elkaar te krijgen voor de opening van de toeristenhaven. Dat was een succes, het maritieme feestje smaakte naar meer. Sindsdien is het elk jaar (behalve tijdens corona) eind september feest in de Wijkse Stadshaven.

Eigen havenmeester

Het evenement wordt tegenwoordig door een stel enthousiaste bootliefhebbers en -eigenaren  georganiseerd. Het bestuur bestaat uit circa zeven mensen die geholpen worden door vrijwilligers. ‘We willen het niet te groot maken, niet te veel regeltjes en werk. Het moet vooral leuk blijven,’ legt Rob uit. Tijdens de Lekkodagen is er in de Stadshaven een eigen havenmeester, naast de terreinmeester, sponsormeester en penningmeester.

Er is geen selectie, elk historisch ogend schip dat bij het geheel past, mag in de haven komen om deel te nemen aan het evenement. Op de website van Lekkodagen zeggen ze het zo: Onder historische schepen wordt verstaan schepen die het beeld bepaalden op de Hollandse wateren zo in de eerste helft van de vorige eeuw.

In de dagen voordat het feest begint, druppelen de boten en schepen binnen in de Stadshaven. Het is een compacte haven, de boten liggen zij aan zij, soms wel vijftien boten naast elkaar. Dat maakt dat de booteigenaren veel contact hebben met elkaar. ‘Dat is echt typisch iets van Wijk. In andere havens is dat contact vaak minder, dat beïnvloedt de sfeer van een evenement,’ aldus Rob.

Tijdens het evenement liggen er oude Rijkswaterstaatboten naast politieboten, sleepboten, het Vikingschip ‘Dorestat I’, oude zalmschouwen (vissersboten) en vrachtschepen zoals tjalken, aken en klippers. Rob: ‘Er liggen echt pareltjes tussen. En niet te vergeten de zogenaamde bakdekkers, de boot die ik heb. Het is een sierlijke boot, waar vroeger directeuren zelf mee voeren.’

Schippersmaaltijd bij Ome Ko

Voor de booteigenaren is er op donderdagavond een klein feestje. Dat is nieuw in 2023. ‘Een zogenaamde pre-party. We hopen op die manier booteigenaren over te halen om wat eerder te komen, zodat we iets rustiger alle boten kunnen laten aanleggen.’ Dat is elk jaar weer een gepuzzel voor de organisatie. Stel je eens voor: in 2022 kwamen er bijna 100 boten. Sommige boten willen meedoen met de verlichte avondvaart op zaterdagavond, die moeten er dus ook nog tussenuit kunnen en weer terug.

Op vrijdag om 17.30 uur begint het feest voor de schippers. Na een welkomstwoord van de voorzitter proost men met een Wijkse borrel. Daarna vertrekken de booteigenaren onder begeleiding van Ome Ko’s Dameskoor door de smalle stegen van het oude stadscentrum. Op de binnenplaats van stamcafé Ome Ko wacht een schippersmaaltijd van diverse soorten stamppot met worst en een gehaktbal. ‘Dat is echt van hoogstaande kwaliteit,’ vertelt Rob. 'We hebben wel eens wat anders geprobeerd, maar dat was geen succes. De stamppotten zijn een vaste traditie.’

Op de boten

Op zaterdag begint het feest voor het publiek. Vanaf 10.00 uur mag iedereen op de boten komen en bij de meeste boten ook naar binnen. Alle mensen die meedoen zijn trots op hun boten en vinden het leuk om aan de bezoekers hun verhaal te vertellen. Velen van hen doen ook (deels) zelf het onderhoud en weten daar veel van af. Bezoekers krijgen uitleg en mogen op sommige schepen meevaren, zoals op de stoomsleepboot ‘Jan de Sterke’. Om 12.30 uur opent de burgemeester met een toespraak het evenement en toeteren alle boten. Even later klinken op de kade en door het stadscentrum de gezellige klanken van het korenfestival. Overal zijn podia met muziek. Er hangt een gezellige sfeer met veel bezoekers.

De Lekkodagen hebben in eerdere edities wel nevenevenementen gehad zoals oldtimershows of tractorenshows, maar dat doen ze nu niet meer. Door corona is alles wat soberder geworden, weer terug naar de kern. Een ander nieuw element dit jaar is het “Roeien tegen de bierkaai”, een roeiwedstrijd waarbij teams iets ingewikkelds moeten doen met kratjes bier. ‘Het is moeilijk uit te leggen, je moet het zien. We hopen dat de schippers meedoen, maar we gaan daarnaast ook alle roeiers van de zeeverkenners, het Vikingschip, de kanovereniging en de watersportvereniging uitdagen om mee te doen. We hopen zo ook meer jongeren te trekken. ’

Eén groot feest

Op zaterdagavond is de verlichte avondvaart, waarvoor veel bezoekers speciaal naar Wijk bij Duurstede komen. Mensen komen van heinde en verre. Als het donker is, varen de mooi verlichte boten achter elkaar een rondje over de Lek en de Rijn. Vanaf de Havendijk is alles goed te volgen.

Op zondag wordt alles nog eens dunnetjes overgedaan. Dan geeft het piratenkoor “Gein en Gek” acte de presence op de trappen van de haven. ‘Dan gaat het dak er echt af, het is één groot feest!’, vertelt Rob. Ook zijn er rondvaarten voor ouderen en mensen met een handicap. Een frietkar, een palingroker en een biertent zorgen op passende wijze voor de inwendige mens. Op maandag is het feest weer afgelopen en verlaten de boten de Wijkse haven.

De stichting Lekkodagen vindt het belangrijk om het varend erfgoed in stand te houden. Maar dat niet alleen, ze willen ook iets moois voor de Wijkenaren en andere bezoekers neerzetten. En dat lukt. De Lekkodagen zijn niet alleen bij het bezoekende publiek, maar ook bij de booteigenaren populair. Rob: ‘Wij zeggen altijd: wat je nodig hebt om mee te doen als schipper, is een goed humeur en het leuk vinden om het de bezoekers naar de zin te maken. Er zijn natuurlijk meer maritieme evenementen, maar we horen altijd van iedereen dat Wijk het leukste is!’

Meer informatie over de Lekkodagen vind je op hun website.